Chào bạn,
Để giúp bạn hình dung rõ hơn về công việc kiểm toán tại doanh nghiệp nhỏ của chúng ta, tôi xin chia sẻ chi tiết về 8 kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán quan trọng mà chúng ta thường sử dụng:
1. Kiểm tra tài liệu (Inspection of Documents):
Mục đích:
Xác minh tính chính xác và hợp lệ của các giao dịch, số dư tài khoản và thông tin tài chính khác.
Cách thực hiện:
Xem xét kỹ lưỡng các chứng từ gốc (hóa đơn, phiếu thu/chi, hợp đồng, bảng lương, sổ sách kế toán…), đối chiếu thông tin trên các chứng từ này với ghi chép trong sổ sách và báo cáo tài chính.
Ví dụ:
Kiểm tra hóa đơn mua hàng để xác minh giá trị hàng tồn kho, kiểm tra hợp đồng cho thuê để xác minh chi phí thuê văn phòng.
Lưu ý:
Chú trọng tính đầy đủ, hợp lệ và hợp pháp của chứng từ.
2. Kiểm tra hiện vật (Inspection of Assets):
Mục đích:
Xác minh sự tồn tại thực tế của tài sản, đánh giá tình trạng và giá trị của tài sản.
Cách thực hiện:
Trực tiếp kiểm kê, quan sát tài sản (tiền mặt, hàng tồn kho, tài sản cố định…).
Ví dụ:
Kiểm kê tiền mặt tại quỹ, đếm số lượng hàng tồn kho trong kho, kiểm tra tình trạng máy móc thiết bị.
Lưu ý:
So sánh kết quả kiểm kê thực tế với số liệu trên sổ sách kế toán, tìm hiểu nguyên nhân chênh lệch (nếu có).
3. Phỏng vấn (Inquiry):
Mục đích:
Thu thập thông tin từ nhân viên, quản lý hoặc các bên liên quan để hiểu rõ hơn về các quy trình, chính sách và hoạt động của doanh nghiệp.
Cách thực hiện:
Đặt câu hỏi mở và câu hỏi cụ thể cho các đối tượng liên quan, lắng nghe câu trả lời và ghi chép đầy đủ.
Ví dụ:
Phỏng vấn thủ quỹ về quy trình quản lý tiền mặt, phỏng vấn kế toán trưởng về quy trình lập báo cáo tài chính.
Lưu ý:
Lựa chọn đối tượng phỏng vấn phù hợp, chuẩn bị câu hỏi kỹ lưỡng, ghi chép trung thực và khách quan.
4. Quan sát (Observation):
Mục đích:
Đánh giá cách thức thực hiện các quy trình, thủ tục của doanh nghiệp.
Cách thực hiện:
Trực tiếp quan sát các hoạt động (ví dụ: quy trình bán hàng, quy trình sản xuất, quy trình kiểm kê kho…).
Ví dụ:
Quan sát quy trình nhập hàng vào kho để xác định xem có tuân thủ quy định về kiểm tra chất lượng và số lượng hay không.
Lưu ý:
Quan sát một cách khách quan, ghi chép lại những điểm quan trọng và so sánh với các quy định, chính sách của doanh nghiệp.
5. Xác nhận (Confirmation):
Mục đích:
Thu thập thông tin từ bên thứ ba để xác minh tính chính xác của thông tin do doanh nghiệp cung cấp.
Cách thực hiện:
Gửi thư xác nhận đến các đối tượng liên quan (ngân hàng, khách hàng, nhà cung cấp…) để xác nhận số dư tiền gửi ngân hàng, công nợ phải thu, công nợ phải trả…
Ví dụ:
Gửi thư xác nhận đến ngân hàng để xác nhận số dư tiền gửi của doanh nghiệp tại ngân hàng.
Lưu ý:
Kiểm soát chặt chẽ quá trình gửi và nhận thư xác nhận, đánh giá độ tin cậy của thông tin nhận được.
6. Tính toán lại (Recalculation):
Mục đích:
Kiểm tra tính chính xác của các phép tính toán do doanh nghiệp thực hiện.
Cách thực hiện:
Tự thực hiện lại các phép tính (ví dụ: tính khấu hao tài sản cố định, tính giá vốn hàng bán, tính lãi vay…).
Ví dụ:
Kiểm tra lại công thức tính lương của nhân viên, kiểm tra lại cách tính giá thành sản phẩm.
Lưu ý:
So sánh kết quả tính toán của mình với kết quả của doanh nghiệp, tìm hiểu nguyên nhân sai lệch (nếu có).
7. Phân tích (Analytical Procedures):
Mục đích:
Đánh giá tính hợp lý của các số liệu tài chính bằng cách so sánh và phân tích các mối quan hệ giữa các số liệu đó.
Cách thực hiện:
Sử dụng các kỹ thuật phân tích (ví dụ: so sánh số liệu giữa các kỳ, phân tích tỷ suất tài chính, phân tích xu hướng…).
Ví dụ:
So sánh doanh thu và lợi nhuận của năm nay với năm trước, phân tích tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu.
Lưu ý:
Xác định các biến động bất thường và tìm hiểu nguyên nhân.
8. Thực hiện lại (Reperformance):
Mục đích:
Kiểm tra hiệu quả của các thủ tục kiểm soát nội bộ bằng cách thực hiện lại các thủ tục đó.
Cách thực hiện:
Tự thực hiện lại các thủ tục kiểm soát (ví dụ: kiểm tra việc phê duyệt hóa đơn, kiểm tra việc đối chiếu số liệu giữa các bộ phận…).
Ví dụ:
Thực hiện lại quy trình phê duyệt hóa đơn mua hàng để xem có tuân thủ đúng quy định hay không.
Lưu ý:
Đánh giá xem các thủ tục kiểm soát có được thực hiện đầy đủ và hiệu quả hay không.
Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công việc kiểm toán tại doanh nghiệp của chúng ta. Trong quá trình làm việc, bạn sẽ được hướng dẫn cụ thể hơn về cách áp dụng các kỹ thuật này vào từng tình huống cụ thể. Chúc bạn thành công!
https://library.tcu.edu/PURL/connect.asp?Kanopy:https://ktkt.vn/ho-chi-minh-r13000